przykładowe tematy
No i zaczęło się !
Znamy przybliżoną listę tematów prezentacji na ustną część egzaminu maturalnego.
MATURA 2009
I.LITERATURA
1.Galeria bohaterów komediowych. Zaprezentuj własną propozycję zestawienia
rozmaitych postaci literackich z różnych epok i porównaj ich wizerunki.
2. Portrety Boga w literaturze. Przedstaw przykłady oraz rozważ podobieństwa
i zmienność na przestrzeni epok.
3. Miłość i śmierć w mitologii greckiej i Biblii. Porównaj poszczególne wizje odwołując
się do wybranych przykładów.
4. Znaczenie i wartość baśni w literaturze . Omów zagadnienie w oparciu o wybrane
dzieła.
5. Sielanka. Przedstaw dzieje gatunku oraz najciekawsze – Twoim zdaniem – realizacje
z różnych epok . Uzasadnij wybór.
6. Bohater literacki dotknięty szaleństwem . Omów zagadnienie odwołując się do
utworów z rożnych epok .
7. Postacie historyczne jako bohaterowie literatury. Przedstaw różne kreacje i sposoby
ich funkcjonowania w literaturze .
8. Utopie i antyutopie. Analizując wybrane przykłady zbadaj, w jaki sposób literatura
wpisuje się w nurt poszukiwań społeczeństwa idealnego.
9. Ewolucja ballady jako gatunku literackiego . Omów zagadnienie odwołując się do
literatury XIX i XX wieku. Przedstaw odpowiednie przykłady.
10. Stosunek bohaterów literackich do Boga i religii. Omów temat, odwołując się do
wybranych przykładów z literatury różnych epok.
11. Symbolika ognia w twórczości poetów należących do „pokolenia Kolumbów”.
Omów zagadnienie w oparciu o wybrane przykłady.
12.Dziecko jako narrator tekstów literackich. Wskaż, jaką rolę spełnia taki punkt
widzenia, odwołując się do przykładów z dwóch dowolnie wybranych epok .
13. Twórczość literacka pozytywistów i przedstawicieli Młodej Polski a rozwój prasy.
Omów wybrane przykłady pod kątem tematyki i cech gatunkowych.
14. Jak i co śnili dawniej Polacy? Porównaj sny z „Wesela” ze snami z III cz. „Dziadów”
oraz innymi, które pamiętasz z literatury.
15. Sylwetki Polaków w dramatach narodowych. Scharakteryzuj i porównaj wybranych
bohaterów.
16. Jaką funkcję pełnią w literaturze postaci i motywy fantastyczne? Rozważ, odwołując
się do utworów z różnych epok.
17. Wpływ rodziny na rozwój mentalności dziecka. Odwołaj się do wybranych
przykładów z literatury polskiej i obcej.
18. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej.
Przedstaw na wybranych przykładach.
19. Polacy w satyrze i karykaturze literackiej. Przedstaw sposoby kreowania portretów
i ich funkcje, w oparciu o wybrane przykłady dzieł z różnych epok.
20. Rola lektur w kształtowaniu charakterów postaci literackich. Przedstaw zagadnienie
na wybranych przykładach.
21. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
22. Literatura faktu. Na wybranych przykładach przeanalizuj znaczenie tego zjawiska
w kulturze.
23. Portret wybranej społeczności na tle epoki. Porównaj obrazy literackie z różnych
okresów.
24. Motywy ludowe w literaturze . Przedstaw i porównaj wybrane przykłady.
25. Literacka ocena XX wieku. Porównaj różne stanowiska pisarzy.
26.Wizerunek niespełnionego artysty w literaturze. Scharakteryzuj i porównaj wybrane
przykłady.
27. Dokument i parabola jako różne sposoby mówienia o rzeczywistości. Przeanalizuj
przykłady funkcjonowania tych gatunków.
28. Dialog Polaków o sprawach narodowych i społecznych w literaturze różnych epok.
Zanalizuj i porównaj wybrane przykłady.
29. Rola utworów literackich w kształtowaniu świadomości Polaków. Zbadaj zagadnienie
na wybranych przykładach z literatury i zaprezentuj wyniki.
30. Motyw „ojczyzn prywatnych” w literaturze polskiej. Scharakteryzuj zjawisko,
odwołując się do wybranych utworów.
31. Mistrz i uczeń. Scharakteryzuj ich wzajemne relacje na podstawie wybranych
utworów.
32. Etos lekarza w literaturze. Porównaj postawy wybranych bohaterów i sformułuj
wnioski.
33. Relacje między obywatelem i władzą w literaturze. Przeanalizuj problem na
wybranych przykładach.
34. Rozterki i niepokoje człowieka przełomu wieków wyrażane w literaturze.
Scharakteryzuj i porównaj wybrane utwory.
35. Funkcje cytatów i aluzji literackich w utworze. Przeanalizuj wybrane przykłady
i przedstaw wnioski.
36. Różne oblicza władców. Porównaj wybrane przykłady literackie z różnych epok
37. Rola literatury w tworzeniu i burzeniu mitów narodowych. Przeanalizuj wybrane
Przykłady.
38. Etos człowieczeństwa. Zilustruj problem wybranymi przykładami literackimi
i filozoficznymi.
39. Od Juliusza Verne`a do Stanisława Lema – analizując wybrane utwory, przedstaw
ewolucję powieści science fiction.
40.Przedstaw różne kreacje narratora i sposoby narracji w epice, odwołując się do wy-
branych utworów.
41. Analizując wybrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany
awangardowego dramatu XX wieku.
42. Przedstaw wartości artystyczne i kulturowe drobnych form poetyckich (np. fraszki,
epigramaty, limeryki), odwołując się do twórczości wybranych autorów.
43. Bunt przeciw tradycji, jego formy i znaczenie. Omów temat w oparciu o wybrane
przykłady literackie.
44. Twórczość dydaktyczna – literackie sposoby oddziaływania twórców na odbiorcę.
Odwołaj się do wybranych utworów doby oświecenia i pozytywizmu.
45. Zbadaj wpływ twórczości średniowiecznej na literaturę późniejszych epok.
Zaprezentuj wyniki.
46. Czas jako element świata przedstawionego powieści. Omów różne sposoby
ukształtowania czasu i ich funkcje w wybranych dziełach.
47. Scharakteryzuj różne odmiany klasycyzmu, odwołując się do twórczości pisarzy
różnych epok (Kochanowski, Krasicki, Staff, Herbert)
48. Autobiografizm w literaturze współczesnej. Na wybranych przykładach przeanalizuj
sposoby i cele wykorzystywania przez twórców własnej biografii.
49. Główne pytania i lęki egzystencjalne współczesnego człowieka. Omów zagadnienie
wykorzystując wybrane teksty literackie.
50. Epistolografia jako forma sztuki literackiej. Zbadaj funkcje listu w literaturze
różnych epok. Przywołaj stosowne przykłady.
51.Walka dobra ze złem jako motyw literatury. Omów na wybranych przykładach
52.Kult nauki, techniki i cywilizacja jako motywy literackie. Przedstaw, odwołując się do
utworów różnych epok.
53.Życie jako teatr. Rozważ funkcjonowanie motywu na podstawie wybranych dzieł
literackich.
54.Konwencja modlitwy w poezji dawnej i współczesnej. Przeanalizuj i porównaj
wybrane przykłady.
55.Pamiętnikarz jako autor, narrator i bohater swego dzieła. Na wybranych przykładach
przedstaw różne sposoby realizacji tych ról.
56.Literatura jako narzędzie propagandy. Rozważ zagadnienie, analizując przykłady z
różnych epok.
57.Przeanalizuj problem ksenofobii i nietolerancji w literaturze polskiej XIX i XX wieku.
Porównaj stanowiska twórców.
58.Wizje ustrojów politycznych w literaturze. Dokonaj analizy porównawczej wybranych
utworów i przedstaw wyniki.
59.Nurt katastrofizmu w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw i przeanalizuj różne
przykłady u wybranych twórców.
60.Przedstaw motyw ogrodu w literaturze różnych epok i omów jego funkcje.
61.Nurt literatury funeralnej. Zaprezentuj różnorodne przykłady funkcjonowania na
przestrzeni epok i dokonaj analizy wybranych dzieł.
62.Romantyczna historiozofia- scharakteryzuj problem w wybranych utworach,
uwzględniając różne konteksty związane z epoką.
63.Bohater zbuntowany. Zanalizuj źródła i formy buntu jako motywu literackiego.
64.Kulinaria w literaturze. Przedstaw motyw i omów jego funkcje w wybranych
utworach.
65.Sport jako temat utworów literackich. Przedstaw na wybranych przykładach.
66.Profetyczne wizje w literaturze. Zaprezentuj wybrane przykłady, porównaj sposoby
obrazowania oraz ich przesłanie.
67.Socrealizm jako sposób prezentowania rzeczywistości. Przedstaw wybrane przykłady.
68.Motyw wojen napoleońskich w literaturze. Przedstaw i przeanalizuj wybrane utwory.
69.Motywy franciszkańskie w poezji polskiej. Zaprezentuj sposoby ich wykorzystania
przez twórców różnych epok.
70.Powstaniec, organicznik, dekadent- przedstaw i oceń postawy wykreowane przez
literaturę XIX wieku.
71.Stolica i prowincja. Scharakteryzuj ich literackie obrazy na wybranych przykładach.
72.Znaczenie i funkcja manifestów literackich. Porównaj manifesty wybranych epok.
73.Sonet w tradycji literackiej. Na wybranych przykładach omów sposoby
funkcjonowania i znaczenie gatunku w różnych epokach literackich.
74.Motyw lotu w literaturze. Przedstaw i omów jego funkcje na wybranych przykładach.
75.Obrazy pór roku w literaturze różnych epok. Zaprezentuj i porównaj wybrane
przykłady.
76.Żywioł morski jako temat literatury. Przedstaw i omów wybrane przykłady.
77.Bohater polskich utworów romantycznych. Porównaj wizerunki wybranych postaci i
oceń ich znaczenie.
78.Problem zniewolenia człowieka w literaturze XX wieku. Porównaj różne wypowiedzi
pisarzy.
79.Motyw zwycięstwa w literaturze różnych epok. Zaprezentuj i porównaj wybrane
przykłady.
80.Wizytówka z PRL-u. Zaprezentuj i porównaj wybrane dzieła z tego okresu.
81.Młodzi bohaterowie-ich pasje, dążenia, rozterki i klęski. Omów temat na wybranych
przykładach literackich.
82.Bohaterki polskich utworów romantycznych. Omów temat, przywołując wybrane
postacie literackie.
83.Koniec i początek- wizja stworzenia świata i jego zagłady w literaturze, malarstwie i
filmie.
84.Warszawa jako temat utworów literackich. Omów na wybranych przykładach z
różnych epok.
85.Polemiki, spory, prowokacje-starcia pokoleń literackich. Omów na przykładach
wybranych utworów.
86.Świat widziany oczyma dziecka w literaturze. Omów zagadnienie odwołując się do
wybranych utworów.
87.Dokumentaryzm i paraboliczność jako dwa sposoby przedstawiania rzeczywistości w
dziełach różnych twórców. Przedstaw problem, odnosząc się do wybranych utworów.
88.Literatura jako diagnoza społeczeństwa. Odwołując się do utworów z różnych epok
literackich, wykaż, ze są one wiernym obrazem rzeczywistości.
89.Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. Omów na
podstawie wybranych przykładów.
90.Miłość fatalna, sentymentalna, spełniona. Porównaj literackie obrazy miłości,
odnosząc je do kontekstów epoki.
91.Różne funkcje budowania nastroju grozy w dziele literackim. Omów zagadnienie,
odwołując się do wybranych utworów. Zaprezentuj różnorodne sposoby wykorzystania
motywu lustra w literaturze.
92.Ludowość i ludomania. Omów różne sposoby nawiązania do folkloru i życia ludzi
twórczości literackiej.
93.Historia jako czynnik determinujący ludzki los. Omów problem, odwołując się do
wybranych dzieł literatury XIX i XX wieku.
94.Motywy oniryczne w literaturze polskiej. Omów wykorzystanie motywu snu w
wybranych dziełach literackich.
95. Różne spojrzenia na rolę artysty i sztuki w literaturze. Zbadaj zagadnienie, odwołując
się wybranych dzieł i przedstaw wyniki.
II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI
1.Odwołując się do wybranych przykładów, skonfrontuj różne ujęcia motywu
drzewa w literaturze i sztuce.
2.Symbolika róży w literaturze i sztuce. Zbadaj zagadnienie na wybranych
przykładach i zaprezentuj wyniki.
3.Samotność człowieka sukcesu. Omów problem, odwołując się do wybranych
tekstów kultury XIX i XX wieku.
4.Mity greckie jako źródło inspiracji dla artystów. Przedstaw zagadnienie w oparciu o
wybrane teksty kultury.
5. Kobieta demoniczna w wybranych tekstach kultury różnych epok. Omów problem,
odwołując się do wybranych dzieł literatury i sztuki.
6.Motyw pożegnania w literaturze i sztuce. Przedstaw i zanalizuj wybrane przykłady.
7.Literacka a malarska wizja wybranego powstania narodowego. Porównaj
na dowolnych przykładach.
8.Literackie i filmowe portrety ojców. Zaprezentuj i porównaj, odwołując się do
wybranych dzieł.
9.Sceny miłosne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw i porównaj sposoby ich
prezentacji.
10.Różne ujęcia motywu gór w literaturze i sztuce. Analizując temat, odwołaj się
do wybranych przykładów.
11.Związki poezji z muzyką. Rozważ zagadnienie, odwołując się do liryki
wybranych autorów.
12.Komiks jako specyficzna forma literacka. Omów na wybranych przykładach.
13. Literackie i filmowe pary kochanków. Przedstaw na przykładach wybranych
dzieł.
14. Na wybranych przykładach dzieł XIX wieku porównaj literackie i malarskie
sposoby kreowania scen bitewnych.
15. Motyw anioła w literaturze i sztuce. Zaprezentuj na wybranych przykładach.
16. Sposoby kreowania obrazu natury w poezji i malarstwie. Dokonaj analizy
wybranych dzieł.
17. Motyw nocy w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj zagadnienie i omów jego
funkcje na wybranych przykładach.
18.Synteza sztuk w literaturze Młodej Polski. Przedstaw, odwołując się
do wybranych utworów.
19.Literackie i filmowe ujęcia motywu apokalipsy. Omów na wybranych
przykładach.
20.Dokonaj porównania wybranych adaptacji filmowych dramatów Szekspira z ich
literackimi odpowiednikami. Zwróć uwagę treść i środki wyrazu.
21.Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki, przedstaw obraz wsi
i jej mieszkańców.
22. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie).
Scharakteryzuj i porównaj wybrane teksty kultury.
23. Alegoria jako sposób obrazowania w literaturze i sztukach plastycznych.
Przedstaw sposoby funkcjonowania na wybranych przykładach.
24.Poezja śpiewana. Przedstaw zjawisko na podstawie wybranych utworów.
25. Kabaret jako zjawisko kulturalne XX wieku. Scharakteryzuj jego formy i
znaczenie na wybranych przykładach.
26. Sposoby budowania nastroju grozy w literaturze i w filmie. Omów zjawisko na
wybranych przykładach.
27. Karykatura jako jeden ze sposobów prezentacji człowieka. Dokonaj analizy
porównawczej wybranych tekstów kultury.
28. Porównaj, odwołując się do wybranych przykładów, sposób prezentowania siebie
przez pisarza, poetę i malarza.
29.Literackie i filmowe wizerunki herosów. Rozważ zagadnienie, odwołując się do
przykładów z literatury i filmu.
30. Ekspresjonizm w literaturze i malarstwie. Przedstaw, odwołując się
do wybranych twórców.
31. Grupy, środowiska, czasopisma artystyczne. Scharakteryzuj wybrane zjawiska i
rozważ ich znaczenie dla określonej epoki.
32. Totalitaryzm w literaturze i filmie. Przeanalizuj sposoby jego przedstawiania w
wybranych tekstach kultury.
33. Symbolizm w literaturze i sztuce. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do
wybranych tekstów kultury.
34. Impresjonistyczne pejzaże w malarstwie, muzyce i poezji przełomu
XIX i XX wieku. Porównaj wybrane teksty kultury.
35.Rycerz jako bohater literacki i filmowy. Przedstaw jego wizerunek,
omawiając wybrane dzieła.
36. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej. Omów wybrane
przykłady.
37. Państwo i władza jako temat literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.
38. Postaci historyczne w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw, odwołując się do
wybranych tekstów kultury.
39.Różne ujęcia motywu syna marnotrawnego. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
40.Zaprezentuj obraz powstania warszawskiego w wybranych utworach literackich
i filmach.
41.Scharakteryzuj kicz jako zjawisko w kulturze.
42.Gotyk jako inspiracja dzieł malarskich, muzycznych i filmowych. Omów
zagadnienie na wybranych przykładach.
43.Literackie i filmowe wizje przyszłości. Omów na wybranych przykładach.
44.Człowiek szalony jako pośrednik między światem realnym a nadprzyrodzonym.
Przedstaw, odwołując się do wybranych dzieł literackich i filmowych.
45.Omów, odwołując się do wybranych przykładów, wykorzystanie motywów
biblijnych w różnych tekstach kultury.
46.Romantyczna melancholia w literackim i malarskim ujęciu twórczości
XIX wieku. Rozwiń temat, analizując wybrane dzieła.
47. Na przykładzie wybranych dzieł malarskich, literackich i filmowych
zaprezentuj funkcjonowanie motywu starości.
48. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na
podstawie wybranej epoki.
49. Dzieło sztuki jest zwierciadłem epoki. Rozwiń temat, odwołując się do
wybranych przykładów.
50.Kraków w literaturze i sztuce. Porównaj obrazy miasta z różnych epok.
51. Mogiły, ruiny, opustoszałe zamki w literaturze i malarstwie. Omów
funkcjonowanie motywów.
52.Inspiracje ludowe w literaturze, malarstwie i muzyce. Przedstaw na wybranych
przykładach.
53.Przedstaw inspiracje malarskie w literaturze wybranej epoki. Przeanalizuj
wybrane dzieła.
54.Dramaty polskie i ich teatralne inscenizacje. Omów na wybranych przykładach.
55. Sylwetki ludzi młodych, niedojrzałych, zbuntowanych w literaturze i filmie.
Scharakteryzuj na wybranych przykładach.
56.Wizerunek szkoły w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
57.Literatura i sztuka XX wieku wobec ludzkiego cierpienia. Omów zagadnienie na
wybranych przykładach.
58. Symbolika stroju. Omów ją, analizując wybrane dzieła (np. malarskie,
rzeźbiarskie, filmowe, teatralne).
59. Funkcje brzydoty w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw je,
odwołując się do wybranych przykładów.
60. Omów funkcję kontrastu na wybranych przykładach z literatury i malarstwa.
61. Parodia jako sposób wyrazu w literaturze i filmie. Określ jej funkcje na podstawie
wybranych utworów.
62. Przedstaw sposoby ujęcia tematu śmierci w wybranych dziełach literackich,
filmowych lub malarskich różnych epok.
63.Tatry malarzy i Tatry poetów. Analiza porównawcza na wybranych przykładach
epoki modernizmu.
64. Przedstaw przykłady funkcjonowania motywu śmierci wliteraturze i filmie.
III. Język
1.Przedstaw mechanizm powstawania metafor na przykładzie twórczości wybranego
poety.
2.Przedstaw sposoby wykorzystywania języka potocznego w literaturze
współczesnej. Określ jego funkcje w dziele.
3.Scharakteryzuj język internautów na podstawie samodzielnie zebranego materiału.
4.Przedstaw funkcję neologizmów i eksperymentów językowych w wybranych
utworach poetyckich.
5.Język w mediach. Dokonaj analizy wybranych tekstów publikowanych w prasie lub
przez stacje radiowe i telewizyjne.
6.Pochodzenie i znaczenie nazw miejscowych Twojego regionu. Dokonaj analizy
wybranych przykładów.
7.Dokonaj analizy języka sprawozdawców sportowych, wykorzystując przykłady z
prasy, radia i telewizji.
8.Język moich rówieśników. Zaprezentuj zebrany materiał źródłowy.
9.W oparciu o rzeczywiste przykłady omów język nagłówków prasowych.
10.Porównaj język współczesnych przemówień sejmowych z Kazaniami sejmowymi
P. Skargi i przedstaw wyniki.
11. Frazeologia biblijna i jej funkcjonowanie w polskim języku. Przedstaw
temat, odwołując się do wybranego materiału językowego.
12.Na wybranych przykładach omów funkcje języka w tworzeniu groteskowych
obrazów świata.
13.Na dowolnych przykładach zbadaj język i styl wybranego publicysty (pisarza).
14.Język przysłów. Dokonaj analizy językowej wybranych przysłów polskich i
przedstaw wyniki.
15.Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich i określ, jakie funkcje
spełnia indywidualizacja ich języka.
16.Językowe przykłady wyrażania uczuć w listach pokolenia romantyków. Dokonaj
analizy wybranej korespondencji.
17.Gwara ludowa jako tworzywo literackie. Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się
do wybranych utworów.
18.Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze.
19.Język bohaterów powieści historycznych. Zanalizuj procesy archaizacyjne w
wybranych dziełach.
20.Wypowiedzi polityków. Na podstawie zebranego materiału dokonaj klasyfikacji
najczęściej pojawiających się błędów językowych.
21.Język ezopowy, jego cechy i funkcje w literaturze. Omów na wybranych
przykładach.
23.Scharakteryzuj zjawisko nowomowy w oparciu o zebrany materiał językowy.
24.Omów pochodzenie i budowę słowotwórcza imion zwierząt domowych na
podstawie zebranego materiału.
25.Komizm słowny i sposób jego realizacji. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do
wybranych autorów i epok.
26.Moda językowa we współczesnej polszczyźnie. Analizując wybrane przykłady,
scharakteryzuj różne tendencje.
