czwartek, 18 grudnia 2008

Tematy tabu w literaturze i sztuce.

Termin tabu wprowadzony został do јęzyka europejskiego po raz pierwszy przez kapitana Jamesa Cooka pod koniec XVIII wieku.Pojęcie to, w najogólniejszym sensie oznacza głęboki i fundamentalny zakaz kulturowy, którego złamanie powoduje spontaniczną i niejednokrotnie gwałtowną reakcję ze strony ogółu przedstawicieli danej społeczności, gdyż jest przez nich odbierane jako zamach na całą strukturę kultury i jej integralność, a więc jako zagrożenie dla dalszego istnienia danego społeczeństwa. Funkcjonujące w danej społeczności tabu jest rodzajem autocenzury, zwykle głęboko wpajanej w trakcie procesu wychowawczego. Tabu zabrania głośno mówić, pisać, a nawet myśleć i zauważać sprawy nim objęte.
Tabu może obejmować czynności, miejsca, przedmioty lub osoby. W najczystszym i najpierwotniejszym znaczeniu terminu tematy tabu są zarazem zakazane i święte. Są to chociażby tematy takie jak: śmierć, nagość czy miłość cielesna .
Ustalone zakazy kulturowe od zarania dziejów były przełamywane przez jednostki o niepokornych duszach . Ludzi takimi są bez wątpienia przedstawiciele świata sztuki i literatury.

Tematy tabu były nieprzerwanie poruszane w całej znanej nam historii ludzkości. Różna była natomiast ich interpretacja. Z jednej strony były one przedstawiane w sposób taki aby ukazać negatywne strony danego zjawiska. Z drugiej zaś w celu przekonania odbiorcy, iż prezentowany temat nie jest wcale aż tak kontrowersyjny jak uważa kultura. Niezależnie jednak od sposobu ukazywania, samo poruszenie danego tematu tabu stanowiło swoistą prowokację. Wybieg ten miał na celu spowodowanie poruszenia społecznego wokół danej kwestii, co skutkować mogło obaleniem tabu.

Powrót na Górę