Obraz dworu szlacheckiego w literaturze polskiej. Przedstaw różne ujęcia motywu na wybranych przykładach.

Niemalże w każdej epoce literackiej mamy styczność z motywem dworku szlacheckiego. W wielu utworach jest on miejscem rozgrywania się wydarzeń oraz stałym elementem rzeczywistości kształtującym życie bohaterów. Wiąże się to zapewne z faktem, iż począwszy od średniowiecza aż do polowy XX wieku, takowe dworki były codziennością wiejskiego krajobrazu i dopiero socjalizm oraz wszechobecność "siły robotniczej" doprowadziły do ostatecznego zniknięcia ustroju dworkowo-ziemiańskiego.
Dwór szlachecki możemy traktować jako pojęcie dualne. Z jednej strony to budowla, najczęściej drewniana rzadziej podmurowana lub murowana, w której skład zabudowań wchodziły budynki gospodarcze np. stajnie, stodoły oraz przylegające ogrody, sady i użytki rolne.
Z drugiej strony Dworek staje się miejscem ukazania stosunków społecznych, międzyludzkich, relacji miasto-wieś, to istna galeria postaci i skarbnica wiedzy o polskiej tradycji i obyczajach. Szlacheckie posiadłości stają się niejako polityczną sceną Polski, to także obraz wypadków miłosnych mieszkańców, a także wielu sporów i konfliktów, jak chociażby tych rodzinnych.
Można zaliczyć go do toposów literatury narodowej. Sposób jego przedstawienia jest zdeterminowany celami głównymi utworu i funkcją jaka dworek ma spełniać w dziele literackim.
Sposób ukazywania dworku szlacheckiego w utworach literackich zależy w głównej mierze od samego artysty. Często wiąże się bezpośrednio z jego życiem, latami młodości, bowiem spora część pisarzy wychowała się w takich właśnie dworkach. Stąd też w każdym utworze dworek jest postrzegany w sposób nieco inny.
W celu ukazania tej różnorodności warto wybrać kilka z poniższych utworów:

Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
Witold Gombrowicz, Ferdydurke
Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego
Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem
Zofia Nałkowska, Granica
Bolesław Prus Lalka
Stanisław Ignacy Witkiewicz, W małym dworku
Czesław Miłosz, Dwór
Stefan Żeromski, Przedwiośnie
Maria Dąbrowska, Noce i dnie